Month: October 2022

Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
Գահը իրենց հանգըստության,
Երկու սև ամպ, հողմի առաջ
Գընում էին հալածական։

Հողմը սակայն չար հոսանքով
Բաժնել, ջոկել չէր կարենում,
Ինչքան նըրանց լայն երկնքով
Դես ու դեն էր քըշում, տանում։

Ու անդադար գընում էին՝

Քըշված հողմի կատաղությամբ,
Իրար կըպած ու միասին,
Երկու սև ամպ, երկու սև ամպ…

Առաջադրանքներ

• Բանաստեղծությունից դուրս գրեք անծանոթ բառերը, բացատրեք։

Գահ–Աթոռ

Բաժնել–բաժանել

Հալածական–հալածվող

բաժնել–հավաքել

լայն–կարճ

տանում–

• Մգացրած բառերի համար իմաստով հակառակ զույգեր գրեք։

Վաղուց-հիմա

բարձր–ցացր

չար–բարի

տանում–բերել

միասին–առանձին

• Ինչ կանաչ գահի մասին է խոսքը՝ «Վաղուց թողած բարձր ու կանաչ
• Սարերի մասինա խոսկը։
  Գահը իրենց հանգըստության»

Երկու սև ամպ, հողմի առաջ
Գընում էին հալածական։

• Ձեզ սև, թե՞ սպիտակ ամպերն են դուր գալիս, պատասխանը պատճառաբանեք։

Ինձ դուր է գալիս սպիտակ ամպիկներ, որովհետև նման են բամբակի։

• Փորձեք պատկերացնել երկու սև ամպերին և նրանց մասին պատմություն հորինել։

Երկու սև ամպի արկածները։

–Բարև ձեզ մի խոսք եմ ուզոմ ասել։

–Բարև ձեզ, ինչ է եղել?

–կարելի է, որ սև ամպը ստեղ չլինի, նա ինձ բարկացնում է։

Սև ամպը լսեց,թե ինչ ասեց սպիտակ ամպը ու բարկացավ ու մտավ գործի մեջ։

–Հլը դրան նայեք, բա ես որտեղ ապրեմ հլը մտածիր։

–Դու երևի արդեն գիտես։

–Ոչ չիգիտեմ հլը ասա, ես հաճույքով կլսեմ։

–Դու ինքդ մտածիր։

Սպիտակը գնաց աջ կողմ, իսկ սևը ձախ կողմ։

–Այս սևը էդպես է բարկացնում, բայց երևի ես էլ եմ բարկացնում իրան պետք է բարիշել սևի հետ։

–Այս սպիտակը շատ է բարկացնում բայց ես հասկացա որ ես էլ եմ սպիտակին բարկացնում պետք է սպիտակի հետ բարիշել։

–Սև, ես բան եմ ասում քեզ։

–Սպիտակ, ես էլ եմ ուզում ասել քեզ։

–Կներես։

–Կներես։

–Ես չեի ուզում քեզ Էդպես բարկացնել։

–Ես էլ։

Այս ընթացքում սև ապմը ու սպիտակ ամպը սկսեցին շատ լավ ընկերությոն անել։

https://www.youtube.com/shorts/bsKNZGF8Hv4

 Мне всего три года. Но я уже знаю, что ёлочки никогда не желтеют и не осыпаются. И даже когда со всех деревьев опадают жёлтые листья, ёлочки стоят такие зелёные, будто для всех осень, а для них весна.
Но однажды мы с папой гуляли в парке. И вдруг я увидел: зелёные ёлочки усыпаны золотыми листьями. Их подарили им деревья, которые росли рядом. Я сразу об этом догадался. Легко дунул ветерок, и листья стали тихо улетать. По одному отпускали их ёлочки со своих зелёных ладоней. И казалось, что вместе с другими деревьями осыпаются осенью и они.

Словарь

осыпаться (опадать) –թափվել

усыпаны — ծածկված են

Вопросы:

1. Что знал автор о ёлках?

Автор узнал что ёлочки никогда не желтеют

1. Что подарили деревья ёлке?

Деревья подарили золотые листья

1. С каким осенним чудом мы встречаемся в лесу, в парке?

Все листья жёлтые оранжывые и красные

1. Кто рассказывает про ёлочку: мальчик или девочка?

Мальчик

Выполните упражнения:

Найдите лишнее слово. Почему оно лишнее?

осень                              туман                             лес
аромат лишнее               гроза                              поле
весна                               дождь                            сырость лишнее
лето                                снег                                 поляна
зима                                шмель лишнеее                сад

Вставьте пропущенные буквы:

Летом лес был зелёный. Осенью листья стали жёлтыми. Все листья у него разные: зелёные, жёлтые, красные, коричневые.

second task

Դուդուկ

Դուդուկը հայկական երաժշտական գործիք է, որն իրենից փայտե փող է ներկայացնում՝ 9 անցքերով: Դուդուկի ավանդական անվանումը ծիրանափող է: Այս գործիքի հետ մի շարք տարօրինակ փաստեր են կապված: Եկեք բացահայտենք դրանցից յոթը:

• 

պկու

Պկու, եղեգից շինված նվագարան, նման է հայկական երաժշտական գործիք շվիին։ Ըստ որոշ աղբյուրների, պկուն առաջին անգամ ի հայտ է եկել 5-րդ դարում։ Բաղկացած է լեզվակից, եղջյուրից, փողից, հիմնականում եղեգնյա մունդշտուկի փոխարեն օգտագործվում էր բարակ եղեգը լեզվակային կտրվածքով։ Ունի 5-7 անցք առանց հակառակ կողմի անցքի։ Այժմ, պկուն ունի 4 տարատեսակ, որոնք մեկը մյուսի հնչերանգային շարունակությունն են կազմում։ Պկուի ձայնածավալը մեծ է, մեծ օկտավայի մի-ից մինչև երկրորդ օկտավայի սոլ-ը։

• 

բլուլ

Բլուլ, հայկական, փողային գործիք։ Լինում է մի քանի տեսակ։Սնամեջ բաց սրնգի տարատեսակներից է. ունի 8 նվագահան անցք (7-ը երեսի կողմում են, մեկը՝ հակառակ)։ Նվագում են ֆլեյտայի պես շրթերին հպած։ Բլուլը պատրաստում են նաև եղեգնից, սնամեջ ծառի մատնաչափ հաստություն ունեցող ճյուղերից։ Գործածվում է Հայաստանի մի շարք գավառներում / Ապարան, Նոր Բայազետ, Բուլանըխ, Վասպուրական, Արագածոտն և այլն/ հնչյունաշարը դիատոնիկ է, տեմբրը մեղմ, թավշյա։ Կոմիտասը բլուլի հետ է նույնացնում սրինգը, որը ունի 50 սմ երկարություն և 2-2,5 սմ հաստություն։ Բլուլը հատկապես տարածված է Հայաստանում։ Հայկական, փողային այս գործիքը հիմնականում նվագում են հովիվները։

• 

շվի

Շվի , հայկական ազգային նվագարան։ Անվանումը ծագում է «շվվոց» բառի արմատից։ Շվին հնագույն հայկական նվագարաններից մեկն է և հայտնի է անհիշելի ժամանակներից։ Շվին ըստ կառուցվածքի լինում է երկու տեսակի՝ քանդվող և ամբողջական։ Ի տարբերություն ամբողջական շվիի քանդվող շվին ունի ինտոնացիան փոփոխելու հնարավորություն։ Նվագարանի դիապազոնը սկսում է առաջին օգտավայի C/C# (կախված գործիքից) նոտայից և ձգվում է մինչև երրորդ օկտավայի G/A (կախված գործիքից)։ Շվին ունենում է տարբեր լարվածքներ, բայց ամենատարածված լարվածքը C-ն է։

• 

քանոն

Քանոն, աղելարային կսմիթային նվագարան, իրանը՝ 30-90 սմ, սեղանաձև, իրար ամրացված առանձին փայտերից, որի վրայի դեկան երկու երրորդով լորենու կամ եղևնու փայտից է, մեկ երրորդով՝ թաղանթապատ, թաղանթը փուչիկից (եզան լավ մշակված, այծի, ոչխարի կամ գառան կաշվից)։ Ունի 24-26 եռակի լարեր, հիմնականում աղիքից։ Նվագում են մատներին հագցրած մատնոցի մեջ դրած կնտնտոցով (հարիչով)։

• 

թառ

Թառ (պարսկերեն՝ تار — «լար», «թել» բառերից), պարսկական ծագումով լարավոր-կնտնտոցային նվագարան։ Տարածված է Հայաստանում, Ադրբեջանում ^[1], Հարավային Կովկասի երկրներում, Իրանում, Թուրքիայում, Աֆղանստանում, և Միջին Ասիայի երկրներում։

«Թառ» բառարմատն ընկած է մի շարք այլ նվագարանների անվան հիմքում, ինչպես օրինակ dotār (دوتار, “երկու լար”), setār (سه‌تار, “երեք լար”), pančtār (پنجتار “հինգ լար”), և šaštār կամ šeštār (ششتار “վեց լար”):

Չնայած թառը վաղուց տարածաշրջանային նվագարան է, սակայն 2012 թվականի դեկտեմբերի 5-ին ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ն այն ճանաչեց Ադրբեջանի ոչ նյութական մշակութային արժեք^[2]։

• 

քամանչա

Քամանչա (հինպարսկերենում kamānča, որը ծագել է kamān (աղեղ, կնտկնտոց) բառից), լարային-աղեղնավոր նվագարան, որը տարածված է Մերձավոր Արևելքի երկրներում՝ որոշ տեղական առանձնահատկություններով։ Տարածված է Հայաստանում, Իրանում, Վրաստանում, Ադրբեջանում, Հունաստանում, Դաղստանում և այլ երկրներում։ Քամանչան Արևելքում ավանդական երաժշտության համույթներում պարտադիր ընդգրկվող նվագարան է։ Սակայն գեղեցիկ, փափուկ տեմբրի և տեխնիկական բազմազան հնարավորությունների շնորհիվ այն գործածվում է նաև որպես մենանվագային գործիք։

• 

Տարիներ առաջ մի կույր էր ապրում: Բոլորը նրան ամեն ինչի լավագույնն էին տալիս, թե’ ուտելիքի, թե’ հագուստի և թե’ ամենալավ անկողինն ու սպիտակեղենը: Սակայն նա միշտ դժգոհ էր և գիշեր-ցերեկ բողոքում էր, որ իրեն վատ են վերաբերվում: Բոլորը ջուր էին խմում, իսկ կույրին կաթ էին տալիս, իրենք մի բաժակ բրինձ էին ուտում ու նրան՝ երեքը տալիս, կես բոքոն էին ուտում, նրան ՝ երկուսը տալիս, սակայն նա դարձյալ դժգոհ էր: մի օր էլ, խիստ զայրացած և հուսահատ, գառ են մորթում, խորովում, սկուտեղի վրա դնում ու մատուցում են կույրին: Նա հոտոտում է, փորձում է շոշափելով որոշել գառնուկի չափսերը, ապա սկսում է ուտել: Սակայն առաջին պատառը դեռ կուլ չտված, չի դիմանում և ասում է.

– Եթե սա իմ բաժինն է, բա ձե՞րը որքան կլինի:

Տեքստից դուրս գրել այն բառերը որոնց իրա հնչուները և տառերի քանակները չեն համապատասխանում

Երեքը

1. 1. Ի՞նչ սովորեցրեց քեզ այս առակը: Քո կարծիքով, ո՞րն է այս առակի հիմնական ասելիքը:

Այս առակ ինձ սովորացրեծ որ այսքան շատ չդժգոհել

1. Բնութագրի՚ր կույրին:

Դժգոհ, զայրացած, նեղացած։

1. Նոր վերնագիր մտածիր:

Դժգոհ կույր

Прочитай сказку- шутку. Озаглавь её.
Мягкий знак ходит за буквой Ш, как тень, но всё напрасно. Буква Ш терпеть не может букв, от которых никогда не добьёшься ни звука. Буква Ш обозначает звук, который неизменно твёрд и так шипит, что Мягкий знак совсем пугается. Но он ничего не может с собой поделать и всякий раз снова становится рядом с буквой Ш в словах женского рода. У Мягкого знака слишком мягкий характер. Он не в силах противиться строгим законам грамматики, которая одна распоряжается всем, что написано на бумаге.

В словах женского рода, отвечающих на вопросы кто? что?, после ж, ш, щ, ч пишется ь (мягкий знак): рожь, мышь, помощь, речь. На конце слов мужского рода, отвечающих на те же вопросы, ь не пишется: луч, сторож, плащ, малыш.

Выпиши существительные мужского и женского рода в два столбика. Где нужно, вставь ь.
Дочь, кирпичь , мышь , шалашь , этажь. , ужинь , рожь , печь , помощь , сторожить , малышь , полночь , плащь .

Прочитай загадки, напиши отгадки.
Он серенький на вид, но пеньем знаменит.

Соловей

Одежды себе не шью, а ткань всегда тку.

Паук

Осенью в щель забирается, а весной просыпается.

Муха

Крылья имеет, но без перьев.

Пчела

Придумай существительные с шипящим согласным звуком на конце и запиши с ними словосочетания.
Образец: красивая брошь.
Морозная ночь , острый перец, футбольный мяч русская озвучка, громкий звук, интересный звук , колючий еж, лесная девочка, не-
промокаемый ….
Слова для справок: плащ, ночь, мяч, печь, плач, ёж, глушь, нож, матч.

Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,
Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,
Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ:
Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը
Աշնան քամուն են ծափահարում:
Քամին է այս ծով գանձերի տերը,
Այս ոսկու տերը՝ մեծահարուստ:

Հարցեր և առաջադրանքներ

• Ինչպե՞ս ես հասկանում հետևյալ պատկերը. «Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը Աշնան քամուն են ծափահարում»:

Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը քամու հետ ձայներ են հանում։

• Ո՞ր պատկերն է քեզ ավելի շատ դուր գալիս: Պատասխանդ հիմնավորի՛ր:

«Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են, դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ։»
Ինձ դուր է գալիս այս պատկերը, որովհետև այս պատկերը կարդալուց ես պատկերացնում եմ կրակ, իսկ ես շատ եմ սիրում նայել կրակի բոցերին։

• Ինչո՞վ է աչքի ընկնում բանաստեղծությունը՝ գույնո՞վ, ձայնո՞վ, թե՞ շարժումով: Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ «գույն» կա:

շարժումով: Դո՛ւրս գրիր այն տողերը, որտեղ «գույն» կա:
Ամեն, ամեն ինչ ոսկեզօծվել է,
Ոսկի են թվում տերև ու ճյուղ,
Ուր որ նայում ես, դեղին բոցեր են,
Դեղին հրդեհ է և դեղին ծուխ։

• Պատմի՛ր բանաստեղծությունը:

Ամեն ամեն ինչ ոսկի է դարձել տերևներ մենակ դեղին է և շատ են խշխշում

և կա մի քանի հատ դեղին բան օրինակ Ջրվեժը, առուն, ծառը, ծտերը։

• Նկարի՛ր բանաստեղծությունը, ձայնագրի՛ր և ֆիլմ պատրաստի՛ր: