Փոքրիկ իշխանը

Անցել է 6 տարի և ինքը դեռ ոչ ոքի մասին չեր պատմում։ Երբ ինքը վերադարձավ իրա ընկերը շատ ուրախացավ երբ տեսավ իրան առողջ
Բայց իրա ընկերը շատ տխուր էր և ընկերը ասաց։

—Ես շատ հոգնեցի…

Ինքը սկսեց կամաց–կամաց մխիթարել իրան որ ինքը ուրախանա
Բայց ինքը ուրախ էր դրանից երբ ես վերադարձել եմ իմ մոլորակ։
Եվ Գիշերը ինքը սիրում էր նայել և լսել աստղերին կարծես հինգ հարյուր միլիոն զանգակ լինեն։

Բայց պատահվեց որ դրան ես չգիտեի: Երբ ինքը գառնուկի համար նկարում էր դնչկալ ինքը մոռացավ կապի մասին։ Փոքրիկ իշխատը չեր կարող հագցնել դնչկալը իր գառնուկին։ Հետո ինքը հարցրեց մի հարց իրա մոլորակին կարա ինչվոր բան պատահի հանկարծ երևի գառնուկը ուտում է վարդ

Ես չեի հավատում չի կարող լինի որ գառնուկը ուտի վարդ

—Չե, չե, չեչեե՜ե չի կարող պատահի։

Գիշերը փոքրիկ իշխանը իրա վարդը ծածկում էր ապակիով և շատ ուժեղ հետվում էր գառնուկիկին իսկ աստղերը կամաց ծիծաղում էին

Արծիվն ու կաղնին

  1. Ըստ բալլադի ո՞վ է հավքերի արքան, ո՞վ է անտառի արքան։ Կենդանական աշխարհում, բնության մեջ ուրիշ ի՞նչ արքաների մասին գիտեք։ Ինչո՞ւ են հենց դրանք համարվում արքաներ։ 
    Հավքերի արքան -արծիվն է, իսկ անտառի արքակաղնինն :
    Կենդանիների-արքան առյուծն է:
  2. Համացանցից կարդա և իմացիր թե դարը քանի տարի է ու գրիր 500 տարին քանի՞ դար է։
    1 դար — 100 տարի
    500 տարի- 5 դար
  3. Բալլադից դուրս գրիր ածանցավոր 3 բառ և դրանց ածանցներով նոր բառեր կազմիր։
    տարուց-հնավուրց
    վիճեցին-դիմեցին
    հավքերի-ընկերների
  4. Քո կարծիքով ո՞վ էր ավելի դիմացկուն․ պատասխանդ հիմնավորիր։
    Իմ կարծիքով ավելի դիմացկուն և պինդ է կաղինը, որովհետև նա ընկնելուց հետո էլ դեռ երկար կապրի հողից վերցնելով իրեն անհրաժեշտը:
  5. Բալլադից դուրս գրեք 10 ածական, դրանցով փոքր պատմություն մտածեք և հրապարակեք բլոգում։
    հպարտ, անզոր,  թարմ, կանաչ, ահեղ, պարծենկոտ, հզոր, լավ դիմացկուն, պինդ:

    Այսօր այգում լավ, թարմ կանաչ խոտ էր, տեսել եմ իմ հպարտ ահեղ ընկերս։
  6. Կաղնին էլ փըռեց ճյուղերն երկաթի,
    Խո՜ր ու խոր մխեց ճանկերն արմատի
    Սա փոխաբերական իմաստով է գրված, որ նա չնկնի ճյուղերը փռում է, որ արևից ավելի լույս ստանա ու ուժեղանա, իսկ արմատները խորացնում է հողի մեջ, որ վերցնի ջուր ու անհրաժեշտ նյութեր:

Հսկան 2 մաս

1․ Բնութագրեք հսկայի մորը, ձեր խոսքը հիմնավորեք տեքստից դուրս բերված հատվածներով։
Գընաց հասավ իրենց տունը:
Տանը իը պես մեծ, ահագին
Մի մեր ուներ, բարի մի կին:
Գընաց հըսկա մորը պատմեց
Թե իրեն հետ ինչ պատահեց,

Նրա մայրը շատ բարի կին էր, իմանալով, որ հարձկավել են իր տղայի վրա, դրանից հետո շարունակում է խղճալ զինվորներին: Իմանալով, որ կարող էին վնասել իր տղային:
2․ Ի՞նչ սովորեցրեց ձեզ բալլադը։
Որ պետք է քեզանիք փոքր կամ թույլ մարդկանց հետ ավելի բարի լինել:
3․ Սևով նշված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը գրեք։
եմ ճանաչում— Առաջին դեմք/ ես/, ներկա, եզակի
գան— Երրորդ դեմք/ նրանք/, ապառնի, հեգնակի
Ապրե՛ք— Երկրորդ դեմք / դուք/, հոգնակի, ներկա
հաչում— Երրորդ դեմք /նա/, եզակի, ներկա
փըչեցին— Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ
են քըշում-Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ
կոտորվեցին-Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ

Նրա մայրը շատ բարի կին էր, իմանալով, որ հարձկավել են իր տղայի վրա, դրանից հետո շարունակում է խղճալ զինվորներին: Իմանալով, որ կարող էին վնասել իր տղային:
2․ Ի՞նչ սովորեցրեց ձեզ բալլադը։
Որ պետք է քեզանիք փոքր կամ թույլ մարդկանց հետ ավելի բարի լինել:
3․ Սևով նշված բայերի դեմքը, թիվը, ժամանակը գրեք։
եմ ճանաչում— Առաջին դեմք/ ես/, ներկա, եզակի
գան— Երրորդ դեմք/ նրանք/, ապառնի, հեգնակի
Ապրե՛ք— Երկրորդ դեմք / դուք/, հոգնակի, ներկա
հաչում— Երրորդ դեմք /նա/, եզակի, ներկա
փըչեցին— Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ
են քըշում-Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ
կոտորվեցին-Երրորդ դեմք/ նրանք/, հոգնակի, անցյալ
տեսավ-Երրորդ դեմք /նա/, եզակի, ներկա


4․ Բալլադից դուրս գրեք գործիական հոլովով դրված 3, բացառական հոլովով դրված 2 գոյական։
առնելով, տալով, քընով
թաքուստներից, տեղից 

5․ Գրեք ստեղծագործական աշխատանք «Եթե ես շա՜տ ուժեղ և հարուստ լինեի» վերնագրով։
Եթե ես շատ հարուստ լինենի ես երևի ընտանիքի հետ կգնեինք նոր տուն։

Հսկան 1 մաս

Առաջադրանքներ

  • Պատմեք իշխանի մասին՝ մջբերելով բալլադից հատվածներ։
    Մի մեծ իշխան, էնքան ուժեղ,
    Որ թե մարդիկ նըրա աչքում:
  • Ըստ հեղինակի իշխանի մեծությունն ինչով էր չափվում․

բարությամբ
համբերատարությամբ
չարությամբ
հարստությամբ
հզորությամբ

  • Ինչո՞ւ հսկան չվախեցավ Մեծ իշխանից։
    Հսկան չվախեցավ իշխանից, որովհետև իշխանը շատ չար էր:
  • Դեղինով նշված ածականները դրեք համեմատության աստիճաններով։
    ուժեղ- ավելի ուժեղ, ուժեղագույն
    հեռու, ավելի հեռու, ամենահեռու
    վիթխար- ավելիվիթխար, ամենավիթխար
  • Մոխրագույնով նշված բառերի ածանցներն առանձնացրեք, դրանցով նոր բառեր կազմեք։
    Անթիվ ու անքանակ- անխելք, անուղեղ
    Բազմությունը-դաղնություն
    մարդուկներ-կապիկներ
    ահեղ-ուժեղ
  • Բալլադից դուրս գրեք ներգայական հոլովով դրված 4 բառաձև։
    Դարում, աշխարքում, աչքում, ամպերում:

Լեզվական աշխատանք

291. Ա և Բ բառախմբերի տարբերությունը բացատրի՛րՈ՞ր բառախումբն ես նախադասություն համարում:

            Ա. Ջրի մի նա ամբողջ առանց դեգերել էր շաբաթ անապատում: — Բ. Նա մի ամբողջ շաբաթ առանց ջրի դեգերել էր անապատում:
            Ա. Դիմավորեցին քարավանապետն ուխտավորին ուղտապանները ու             կատակով հյուծված: — Բ. Քարավանապետն ու ուղտապանները կատակով             դիմավորեցին հյուծված ուղտավորին:
            Ա. Դուրս գալ երկար սևամորուք ուխտավորի շտապեց հագուստով նեղ կիրճով     քաղաքից մարդը: — Բ. Ուխտավորի երկար հագուստով սևամորուք մարդը շտապեց նեղ կիրճով քաղաքից դուրս գալ:
Ա. Խմբի բառերը խառն են:
Բ. Խմբի բառերը ճիշտ դասավորված  նախադասություներ են:

292. Տրված բառախմբերը վերածի՛ր նախադասությունների՝ առանց փոխելու բառերի հաջորդականությունըԲացատրի՛րթե ինչպե՞ս կատարեցիր աոաջադրանքը:

            Թշնամի, բանակ, շրջապատել, քաղաք:
            Մայրամուտ, արեգակ, պալատներ, կարմիր, ներկել:
            Փախստական, բարձրանալ, ժայռեր, մեկ, վրա:
            Այնտեղ, ժայռեր, մեջ, մարդիկ, իսկական, տներ, փորել:

Թշնամու բանակը շրջապատեց քաղաքը:
Մայրամուտին  արեգակը պալատները կարմիր ներկեց:

Փախստականները բարձրացան ժայռերից մեկի վրա:

Այնտեղ ժայռերի մեջ մարդիկ իսկական տներ փորեցին:

Բառերի խումբը որպեսզի իմատ արտահայտեն բայերին ավելացրեցինք վերջավորություններ:

293. Բացատրի՛ր՝ ինչո՞ւ տրված բառախմբերը նախադասություններ չենԴրանք վերածի՛ր նախադասությունների:

            Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ …
            «Բիբլիա» հայերեն «գիրք» ….
            Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ     իրար ….
            Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական         առևտրականներն ու ծովագնացները ….
            Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանը ….
            Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից       Աֆրիկան ….

Այս բառախմբերը նախադուսություն չեն, որովհետև  նրանք չունեն վերջավորություներ:

Նրանց քաղաքները հինգ հազար տարի առաջ լուսավորվեցին:
            «Բիբլիա» կամ հայերեն Սուրբ «գիրք»:
            Հին դարերում Հյուսիսային Աֆրիկայում մի քանի քաղաքակրթություններ իրար  նման էին:
            Եգիպտացիներից հետո այդ երկրում փյունիկցիները՝ հին աշխարհի հիմնական         առևտրականներն ու ծովագնացներն Էին:
            Կարթագենը Հռոմի գլխավոր ախոյանն է:
            Փյունիկցիները Վասկո դե Գամայից երկու հազար տարի առաջ հարավից Աֆրիկա գնացին:

294. Փորձի՛ր բացատրել, թե ի՞նչ է նախադասությունը:
Բառերի այն խումբը, որը միտք է արտահայտում, կոչվում է նախադասություն:

295. Տրված տեքստում նախադասություններն առանձնացրո՛ւ (սկսի՛ր մեծատառովվերջակետերը դի՛ր):

            Եզոպոսի առակներից մեկում այսպիսի բան է պատմվում: Ընկերոջից շատ ձուկ          որսալու համար մեկը պղտորում է ջուրը: Հավանաբար այդտեղից էլ առաջացել է «պղտոր ջրում ձուկ որսալ» արտահայտությունը: Դա գործածվում է խառնաշփոթ դրություն ստեղծող ու դրանից օգուտ քաղող մարդու մասին:

Լեզվական աշխատանք

280Նախադասությունները լրացրո՛ւ: Գրածդ բայերն ընդգծիր:

Աշխարհը շատ ուրախ կլինի, եթե պատերազմներն վերջանան:
Մարդիկ շատ բարի կլինեն, եթե  հոգս չունենան :
Ապրելը շատ անհետաքրքիր կլինի, եթե հարազատ չունենաս:
Նրա աչքի լույսը կդառնաս, եթե նրան օգնես:

281. Նախադասությունները լրացրո՛ւԳրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Աշխարհը շատ տխուր կլինի, եթե մարդկություն չլինի :
Ամեն օր դպրոց գալը տոն կլինի, եթե լավ ընկերներ ունենաս :
Աշխարհում ամենաերջանիկ մարդը կլինեմ, եթե  աշխարհահռչակ լինեմ:
Փողոցում ոչ մի ավտոմեքենա չի լինի, եթե շաբաթօրյակ անենք:

282. Նախադասությունները լրացրո՛ւԳրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Եթե ոչ մեկին ոչինչ չարգելեն,ամեն ինչ քաոսի կվերածվի :
Եթե մարդիկ լաց լինելն ու ծիծաղելը մոռանան նրանք  անզգացմունք կլինեն:
Եթե մեր գրադարանի բոլոր գրքերը կարդաս, շատ գիտելիքներ կունենաս :
Եթե դպրոցական օրենքները աշակերտները հաստատեն, ուսուցիչները կկորեն:

283. Նախադասությունները լրացրո՛ւԳրածդ բայերն ընդգծի՛ր:

Եթե տիեզերագնաց դառնամ, Հայաստանի սահմանները տիեզերքից կհսկեմ:
Եթե իմ բոլոր երազանքներն իրականանան, ամենաերջանիկ մարդը կդառնամ:
Եթե նախօրոք ամեն ինչ հայտնի լինի, անհետաքրքիր կլինի կյանքը:
Եթե ժամանակ ունենամ, քեզ կպատասխանեմ:

Խաչբառ 2

  1. Արամը մայրիկին նվիրեց սպիտակ ու  դեղին կակաչներից կազմված  ծաղկեփունջ։  Քանի՞ սպիտակ կակաչ  կար ծաղկեփնջում, եթե հայտնի է, որ դեղին կակաչները սպիտակներից 2 անգամ շատ էին, իսկ  բոլոր կակաչները միասին 33 հատ էին։
    1+2=3 (մաս)
    33:3=11
  2. Ծաղկեփնջում դեղին վարդերի քանակը 4 անգամ շատ էր սպիտակ վարդերի քանակից։ Քանի՞ դեղին վարդ կար ծաղկեփնջում, եթե ծաղկեփնջում վարդերի ընդհանուր քանակը 25 էր։
    1+4=5 (մաս)
    25:5=5
    5×4=20 (դ)
  3. Աննան ու իր  փոքրիկ  քույրիկը  որոշեցին տատիկին    միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  3000  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  Աննան,  եթե    նա    քույրիկից  5  անգամ շատ գումար ուներ։
    1+5=6
    3000:6=500
  4. Աշոտն ու եղբայրը    որոշեցին իրենց քույրիկին   միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  2400  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  Աշոտը,  եթե    նա    եղբորից  400 դրամ ավելի շատ գումար ուներ։
    2400-400=2000
    2000:2=1000
    1000+400=1400
  5. Զամբյուղում կար 10 կարմիր,   8  սպիտակ և 6 դեղին վարդ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ վարդ պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ հանել ենք գոնե 1 կարմիր վարդ։
    8+6+1=15
  6. Զամբյուղում կար 6 կարմիր,   5  սպիտակ և 11 վարդագույն գերբերա։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գերբերա պետք է հանել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք երեք տարբեր գույնի գերբերա։
    11+6+1=18
  7. Զամբյուղում  կար 10  կարմի, 12 դեղին և 6 սպիտակ մեխակ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ մեխակ  պետք է վերցնել զամբյուղից, որպեսզի համոզված լինենք, որ վերցրել ենք 2 տարբեր գույնի մեխակ։
    12+1=13
  8. Մարգագետնում 1800 ծաղիկների  2/9  մասը  կակաչներ էին։    Քանի՞ կակաչ  կար մարգագետենում։
    1800:9×2=400
  9. Նարեկն ու իր պապիկը  այգում միասին տնկեցին ծառեր։ Նրանք միասին քանի՞  ծառ տնկեցին, եթե նրանց  տնկած  ծառերի  քանակը կրկնապատկենք, արդյունքը  փոքրացնեք 5-ով, ապա կստանաք 3-ի հնգապատիկը։
    ?x2-5=15
    (15+5):2=10
  10. Պարտեզում եղած նարգիզների քանակի կրկնապատիկից, եթե հանենք ամենափոքր երկնիշ թվի եռապատիկը, ապա կստանանք 10։ Քանի՞ նարգիզ կար պարտեզում։
    (10+30):2=20

Լեզվական աշխատանք

296. Տրված տեքստում նախադասություններն աոանձնացրու:

            Սպիտակ ագռավները: Բնության մեջ հազվագյուտ են նրանք շատ քիչ են պատահում հենց դրանով են նրանք հետաքրքիր։ Տասնութերորդ դարում Ռուսաստանի թագավոր Պետրոս Առաջինը պալատում մի սպիտակ ագռավ էր պահում՝ որպես հազվագյուտ։ Երևույթ խոսքի մեջ «սպիտակ ագռավ» արտահայտությամբ բնորոշում են մյուսներից տարբերվող մարդկանց, հազվադեպ հանդիպող առարկաները։ Առաջին անգամ դա հռոմեական մի բանաստեղծ՝ Յուվենալիուսն է գործածել:

297. Ա և Բ նախադասությունների արտահայտած մտքերի տարբերությունները բացատրի՛ր: Գտի՛ր տարբերության պատճառը:

            Ա. Իշխանի ձին մոտեցավ դռանը և սմբակով հարվածեց:
            Բ. Ձին մոտեցավ իշխանի դռանը և սմբակով հարվածեց:
Ա նախադասության մեջ ձին պատկանում է իշխանին, իսկ Բ խմբում դուռն է պատկանում։

            Ա. Ժամանակը ոչ մի հզոր շինություն չի խնայել:
            Բ. Հզոր ժամանակը ոչ մի շինություն չի խնայել:
Ա նախադասության մեջ ժամանակը հզոր չի, իսկ Բ նախադասության մեջ ժամանակը հզոր է։
            Ա. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը զրուցում էր հոգնած            երգչուհու հետ:
            Բ. Մենակ չմնալու համար մեզ հյուր եկած աղջիկը հոգնած զրուցում էր            երգչուհու հետ:
Ա նախադասության մեջ աղջիկը զրուցում էր հոգնած երգչուհու հետ, իսկ Բ նախադասության մեջ աղջիկը հոգնած զրուցում էր երգչուհու հետ։

            Ա. Ամբիոնի մոտ կանգնած մարդն ինչ-որ բան էր պատմում պապիս:
            Բ. Մարդն ինչ-որ բան էր պատմում ամբիոնի մոտ կանգնած պապիս:
Ա նախադասության մեջ կանգնած էր մարդը։
Բ նախադասության մեջ պապիկը կանգնած էր։


298. Ընդգծված բառի կամ բառակապակցության տեղը փոխելով՝ նախադասության իմաստը փոխի՛ր:

            Օրինակ՝
Երեք տարի առաջ ամառանոցում սկսած շինարարությունն ավարտել ենք: – Ամառանոցում սկսած շինարարությունը երեք տարի առաջ ենք ավարտել:

            Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա      ամրոցում։
            Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
            Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:
            Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավելի քան տասնհինգհազարամյա    պատմություն ունեցող նկարներ:
            Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար            դարձավ:

Թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց իր ստորգետնյա            ամրոցում։
Ստորգետնյա թագավորությունից բերած զարմանալի իրերը թաքցրեց ամրոցում։
            Պատկերասրահի տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ դուռը փակել:
Տնօրենն ուզում է զբոսաշրջիկների առաջ պատկերասրահի դուռը փակել։
            Բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի մեծ խեցի հանեց:
Մեծ բահով խաղալու ժամանակ տղան ավազների միջից մի խեցի հանեց։
            Ֆրանսիայի մի քարանձավում գտնվել են ավելի քան տասնհինգհազարամյա   պատմություն ունեցող նկարներ:
Ֆրանսիայի ավելի քան տասնհինգհազարամյա պատմություն ունեցող  մի քարանձավում գտել են նկարներ։
            Պատահաբար ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը ձկնորսներին ավար դարձավ:
Ափ դուրս գալով՝ հսկա խեցգետինը պատահաբար ձկնորսների ավար դարձավ։

299. Քանի ձևով կարող ես՝ տրված բառակապակցությունն ավելացրո՛ւ նախադասությանը:
            Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:          (ծանր ու հոգնեցուցիչ)

ծանր ու հոգնեցուցիչ նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց վերելքը:
Նախապատրաստական աշխատանքը վերջացնելուց հետո սկսեց ծանր ու հոգնեցուցիչ վերելքը։

            Տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:(ծռմռված ու ժանգոտ)
ծռմռված ու ժանգոտ տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր:
Տուփից հանեցինք մետաղյա հին իրեր ծռմռված ու ժանգոտ։

            Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը: (տասը տարի հետո)
Տասը տարի հետո դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը:
Դահլիճ մտնողը մոռացած կլինի այսօրվա շքեղությունը տասը տարի հետո

            Աղջիկն ու տատը ննջում էին: (անսովոր աղմուկից հոգնած)
Անսովոր աղմուկից հոգնած աղջիկն ու տատը ննջում էին:
Աղջիկն ու տատը ննջում էին անսովոր աղմուկից հոգնած։

            Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես: (հանդեսի ժամանակ)
Հանդեսի ժամանակ արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես:
Արևիկին խոստացած նվերն այսօր տալո՞ւ ես հանդեսի ժամանակ։

Եղանակ: Եղանակի կանխատեսումը

  1. Ի՞նչ է եղանակը:
    Եղանակ է կոչվում ներքնոլորտի ստորին շերտերի ֆիզիկական վիճակը տվյալ վայրում և տվյալ պահին կամ ժամանակահատվածում (օր, ամիս և այլն)։Բնութագրվում է մթնոլորտային ճնշման, օդի ջերմաստիճանի, խոնավության, քամու, ամպամածության, տեղումների, տեսանելիության, մթնոլորտային երևույթների և օդերևութաբանական այլ տարրերի համակցությամբ։
  2. Ինչո՞ւ երկրագնդի տարբեր մասերում տարբեր եղանակ է:
    Քանի որ երկրագնդի տարբեր մասերում ջերմաստիճանը, ճնշումը և խոնավությունը միշտ տարբեր են, հետևաբար՝ եղանակը նույնպես տար­բեր տեղերում տարբեր է:
    • Ի՞նչ է նշանակում եղանակի կանխատեսում: Ինչո՞ւ է դա անհրաժեշտ:
      Եղանակը կանխատեսել՝ նշանակում է վաղօրոք իմանալ տվյալ վայ­րում սպասվող եղանակային փոփոխությունները։ Որպեսզի մարդիկ իմանան, թե ինչպիսի  եղանակներ են բնորոշ իրենց տարածաշրջանին:

Խաչբառ

ԱԲԳԴԵԶԷԸԹ
123456789
ԺԻԼԽԾԿՀՁՂ
102030405060708090
ՃՄՅՆՇՈՉՊՋ
100200300400500600700800900
ՌՍՎՏՐՑՒՓՔ
100020003000400050006000700080009000

Օգտվելով   այս  աղյուսակից   լուծեք  խաչբառը

Հորիզոնական

  • Զամբյուղում  կան երկու գույնի վարդեր։ Առանց նայելու

ամենաքիչը քանի՞ վարդ  վերցնելով՝ կարելի է համոզված լինել, որ  կունենանք գոնե երկու միագույն վարդ։  
2+1=3=Գ

  • Ո՞ր բնական թվին է հավասար այն կոտորակը, որի համարիչն  ու  հայտարարը  իրար  հավասար են։ 
    1=Ա
  • Գտիր  ամենափոքր   քառանիշ   թվի   հնգապատիկը։ 
    1000×5=5000=Ր

  • Պուրակում    երփներանգ  ծաղիկների    1/4  մասը  հավասար է ամենափոքր եռանիշ թվին։    Քանի՞ ծաղիկ  կար պուրակում։
    100×4=400=Ն

  • Գտիր ամենամեծ միանիշ թվի 1/9  մասը։ 
    9:9=1=1=Ա

  • Մայրության տոնին ընդառաջ Տիգրանն ու իր եղաբայրը  որոշեցին  մայրկին    միասին  ծաղիկ   նվիրել։  Նրանք միասին  ունեին  1600  դրամ։   Որքա՞ն   գումար    ուներ  նրա  եղբայրը,  եթե    Տիգրանը նրանից  3  անգամ շատ գումար ուներ։
    1600:4=400=Ն
  • Ո՞րն է  16 թվի ամենափոքր բաժանարարը։
    1=Ա
  • Գտիր 30 թվի ամենամեծ բաժանարարի տասնապատիկը։
    30-10=300=Յ
  •   Եթե Դավիթի  տնկած կակաչների  քանակը եռապատկեք, արդյունքը  ավելացնեք 40-ով, կստանաք ամենափոքր եռանիշ թիվը։  Քանի՞ կակաչ էր տնկել Դավիթը։
    (100-40):3=20=Ի
  • Գտիր  400-ի ամենափոքր բազմապատիկը։
    400=Ն

Ուղղահայաց

  • Ո՞ր   16000-ի   1/4 մասը։
    16000:4×1=4000=Տ
  • Գտիր  599-ի ամենամեծ ու ամենափոքր բաժանարարների գումարը։  
    1+599=600=Ռ
  • Ն
    400
  • Գտիր  8000 և 1600 թվերի քանորդը։  
    8000:1600=5=Ե
  • Գտիր  2000 թվի  5/2  մասը։
    2000:5×2=5000=Ր
 Տ 
Ո
ԳԱՐՆԱՆԱՅԻՆ
 Ե
Ր