Հայաստանի չորս սահմանակից պետությունները իրենց մայրաքաղաքներով
Գրել ՀՀ մարզերը և իրենց մարզկենտրոնները։
Հյուսիսում՝ Վրաստան- մայրաքաղաքը՝ Թբիլիսի
Արևելքում՝ Ադրբեջան- մայրաքաղաքը՝ Բաքու
Հարավում՝ Իրան- մայրաքաղաքը՝ Թեհրան
արևմուտքում՝ Թուրքիա- մայրաքաղաքը՝ Անկարա
| Վարչական մարզեր | Մարզայինկենտրոնը |
| 1. Արագածոտնի | Աշտարակ |
| 2. Արարատի | Արտաշատ |
| 3. Արմավիրի | Արմավիր |
| 4. Գեղարքունիքի | Գավառ |
| 5. Լոռու | Վանաձոր |
| 6. Կոտայքի | Հրազդան |
| 7. Շիրակի | Գյումրի |
| 8. Սյունիքի | Կապան |
| 9. Վայոց Ձորի | Եղեգնաձոր |
| 10. Տավուշի | Իջևան |
1․ Ո՞ վ է հայոց դիցարանի հայր Աստվածը։ Էլ ի՞նչ աստվածներ ես հիշում:
Հայ դիցարանի Աստվածը Արամազդն է։
Վահագ Վիշապաքաղը։
Արա գեղեցիկ և Շամիրամը։
Արամազդ։
Արտաշեսը և Սաթենիկը։
2․Ո՞ր հեթանոսական տաճարը պահպանվեց Հայաստանում քրիստոնեության ընդունումից հետո։
Գառնու հետանոսական տաճար։
3․ Ո՞վ է մեր նախահայրը, ու՞մ դեմ էր մարտնչում։
Աստվածները։
4․Ո՞րն է ձեր սիրելի առասպելը և առասպելական հերոսը։
Արա գեղեցիկը և Շամիրամը։
5․ Ո՞վ էր Վահագնը, ի՞նչ գիտեք նրա մասին։
Վահագը Վիաշապաքաղը Ծնվածից շատ գեշ էր իրան ոչմեք հավանելիս չեր։ Մի օր տեսավ մի աղջիկ և այս աղջիկը հարցրեց
–Ասեմ քեզ ոնց լինել շատ գեղեցի՞կ։
Վահագը ասաց։
–Այո շատ կուզեի։
Աղջիկը ասաց
–Պետք է վերցնել մեծ սարից շա՜տ մեծ քար։
Վահագը գնաց բարձրանալ սարը։
6․ Նկարագրե՛ք Արա գեղեցիկին և Շամիրամին։
Արա գեղեցիկը
Բարի, սիրուն, հայ։
Շամիրամը
Չար, տգեղ։
7․ Թվարկի՛ր հայկական թագավորությունները։
Արշակուհիները։
8․ Ո՞րն է առաջին հայկական թագավորությունը։Այդ թագավորության քեզ հայտնի արքաները ովքե՞ր են, և նրանք ի՞նչ կարևոր գործեր են կատարել։
Վանի Հայ թագավորն էր։
9․ Ի՞նչ կարող եք պատմել Մենուայի նշանավոր կառույցի մասին։
Մենուայի ջրանցք։
10․ Թվարկի՛ր Արտաշեսյանների արքայատոհմի քեզ հայտնի արքաներին:
Արտավազնը, և Արտաշեսնը։
11․ Տիգրան Մեծի օրոք ինչպիսի՞ն էր Հայաստանը։
Հայաստանը սարքեց ծովից ծով։
12․ Ո՞ր արքայի օրոք քրիստոնեությունը հաստատվեց Հայաստանում
Հայաստանը առաջինն էր, որ 301 թվականին Քրիստոնեությունը հռչակեց որպես պետական կրոն:
13․ Ներկայիս Հայաստանի ի՞նչ տեղանուններ գիտեք ՝ կապված Արշակունյաց արքայատոհմի հետ։
Արշակունյաց պողոտա։
14․Արշակունյաց ո՞ր արքան է հիմնել Խոսրովի անտառը։
Արշակունիների թագավորություն, 66-428 թվականներին գոյություն ունեցած հայկական թագավորություն, որի մայրաքաղաքներ են եղել Արտաշատը, Վաղարշապատը և Դվինը։
15․ Ո՞ր արքայատոհմի, ո՞ր արքային հավանեցիր։
Տիգրան մեծին էր շատ հավանում։
Սեպտեմբեր 3 նյութ
Հոկտեմբեր 2 նյութ
Նոյեմբեր 6 նյութ
Դեկտեմբեր 5 նյութ
Հունվար 2 նյութ
Փետրվար 1 նյութ
Մարտ 4 նյութ
Ապրիլ 6 նյութ
Ընդհանուր 29 նյութ
Իմ սիած նյութը
Արա գեղեցիկը և Շամիրամը
Ես շատ կուզեի անցնեինք տարբեր նկարիչներ։
Իմ չսիրած նյութը
Նախնադարյան մարդը հայկական լեռնաշխարում
Ես այս առարկաից սովորեցի փողոցներ, գրողներ, և շատ աստվածներ։
Փետրվար
Տեառնընդառաջ
Մարտ
Վահագն Վիշապաքաղ
Տորք անգեղի հուշադարձը
Հայկ և Բել
Ապրիլ
Մենուայի ջրանցքի մասին
Ժողովուրդ արքաներ հերոսներ
Իմ զատկի տոն
Զատկի ծես
Հանրապետության հրապարակ
Ծաղկազարդ
Մենուայի ջրանցքը գտնվում է Վանա լճի հարավարևելյան կողմում։ Ջրանցքի հեռավորությունը Վան քաղաքից կազմում է 70 կմ, սակայն ջրանցքի ամբողջական երկարությունը, հաշվի առնելով նաև կորությունները, կազմում է 80 կմ։
Ժամանակին ջրանցքի ջրերով աշխատել է մոտ 40 ջրաղաց։ Մենուայի ջրանցքից ճյուղավորվում են փոքր ջրանցքներ ու առուներ։
Ջրանցնքն ունեցել է կարևոր տնտեսական նշանակություն, նրա պահպանման համար կառուցվել են ամրոցներ։ Ջրանցքն իր չափերով ու նշանակությամբ խոշորագույններից էր Հին Արևելքում։
Հայկ Նահապետ, Մենուա, Արգիշտի, Արտաշես, Տիգրան…Արտաշեսյաններ, Արշակունիներ, Բագրատունիներ, հայկական արքայատոհմեր: Նրանցից շատերի անունները մեզ ծանոթ են և առասպելներից, ինչպես նաև մեր ապրած օրերի իրականության մեջ՝ նրանց անուններով փողոցներ/Տիգրան Մեծ պողոտա/, շինություններ ու քաղաքներ/Արտաշատ-Արարատի մարզի մարզկենտրոն և Վաղարշապատ- այժմյան Էջմիածին քաղաքը/ կան: Մենք գիտենք, որ արքայական սկզբունքով երկիրը կառավարվում էր հին ժամանակներում, և գահը հորից անցնում էր որդուն ժառանգաբար:
Հզոր արքաների կողքին միշտ եղել են նրանց օգնող իշխաններ, զորավարներ, մարդիկ, ովքեր ծառայել են հավատարմորեն, օգնել դժվարին պահերին: Առանց հավատարիմ մարդկանց երկիրը կառավարել հնարավոր չէր: Այս բոլոր մարդիկ միասին կոչվում են ժողովուրդ, սկսած թագավորից մինչև վերջին աշխատավորը: Նրանց բոլորի համար թանկ էր իրենց հայրենիքը, և կարևոր էր, որ այն հզոր մնա միշտ: Հայրենիքի համար կարևոր գործեր արած մարդիկ՝ թագավորները, իշխանները միշտ մնացել են պատմության մեջ, ու ժողովուրդը հիշում է նրանց:
Մենուա և Արգիշտի Առաջին
Մեր մայրաքաղաքը` Երևանը, աշխարհի հնագույն քաղաքներից է, ավելի հին քան Իտալիայի մայրաքաղաք Հռոմը։ Երևանն ունի քարի վրա փորագրված իր ծննդյան վկայագիրը։ Գրվել է քաղաքի հիմնադրի` Արգիշտի I արքայի հրամանով Քրիստոսից առաջ /Ք. ա./782 թվականին։ Այդ արձանագրությունը մինչև այժմ էլ կա, պահպանված է Էրեբունի ամրոցի ավերակների մոտ, Էրեբունի համայնքում: Արգիշտի I-ը Արարատյան կամ Վանի թագավորության հզոր արքաներից էր։ Վանի թագավորությունը հզոր պետություն էր, որի հարևան Ասորեստանը այն անվանում էր Ուրարտու, իսկ բնակիչներին՝ ուրարտացիներ: Ուրարտուի մայրաքաղաքն էր Տուշպան: Ուրարտուն ևս մեկ շատ հզոր արքա է ունեցել՝ Մենուա անունով: Նրա կառավարման ժամանակ շատ շինարարական գործեր կատարվեցին, կառուցվեց ամենահայտնի 72կիլոմետրանոց կարևոր նշանակության ջրանցք իր անունով, որը մինչ այժմ էլ կա: Ուրարտացիների մասին տեղեկություններ են գտնվել Էրեբունի ամրոցի ավերակներում և Կարմիր բլուրում/գտնվում է Շենգավիթ համայնքում/: Ուրարտացիները նույպես ունեցել են աստվածներ, Ուրարտուի գլխավոր աստվածներն էին՝ Խալդին, Թեյշեբան և Շիվինին՞
սեպագիր արձանագրության օրինակ
Ես Զատիկի օրը տունը չեմ եղել։ Ես եղել եմ Գյումրիում այտեղ շատ սիրուն էր։ Մենք գնացինք Օլիմպիյա հյուրատուն։ Անտեղ մեզ տվեցին սեյնակ, սեյնակը շատ սիրուն էր եղել։ Հետո մենք գնացինք եկեղեցիի վարդանի հրապաակը այտեղ աղոտեցինք երգեցինք ու դուրս եկանք։ Հետո մենք գնացինք ամենա առաջին վարսավիրանոցը շրջեցինք։ Հետո մենք գնացինք գյումրիկների սրահ անտեղ մենք սարկեցինք գյումրիկներ։ Հետո մենք գնացինք թանգարան այնտեղ շրջեցինք և տեսանք տարբեր հին գործիկներ մի փաստ գյումրիից եթե մարդիկ ամուսնանում են իրանք պետք են գոտի հագնել այտեղ գրաց կլինի երբ ամուսնացանն անունը և բարեմաղտանքներ։ Հետո գնացինք Զատկի ծես այըեղ եգեցինք պարեցինք ձվի կրվարար էինք անում, հետո գլորում էինք ձվիկները հետո նացինք տուն։
Զատիկ կամ Հիսուս Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոն եբրայերեն՝ նշանակում անցում, զատում, բաժանում, հեռացում, հին հունարեն՝, լատիներեն՝ քրիստոնյա եկեղեցիների, այդ թվում նաև Հայ Առաքելական Եկեղեցու և գլխավոր տոնը, հինգ տաղավար տոներից մեկը։
Հանրապետության հրապարակը քաղաքի վարչական կենտրոնի գլխավոր ճարտարապետական համակառույցն է, տոնակատարությունների, շքերթների և ժողովրդական հավաքույթների հիմնական վայրը։Հանրապետության հրապարակը Երևան քաղաքի ճարտարապետ Ալեքսանդր Թամանյանի 1924-1936 թթ. նախագծած գլխավոր հատակագծի սիրտն է։ Հանրապետության հրապարակը ժամանակին կոչվում էր Լենինի հրապարակ, իսկ հարավային մասում կանգնեցված էր Լենինի մեծադիր արձանը, որն ապամոնտաժվել է Սովետական Միության փլուզումից հետո։
Ծաղկազարդ (ծառզարդար, ծառկոտրուկ), գարնանային բացօթյա տոնախմբությունների սկիզբն ազդարարող եկեղեցական և ժողովրդական տոն, որին հաջորդում է Ավագ շաբաթը։
Կատարվում է Զատկից մեկ շաբաթ առաջ՝ ի հիշատակ Քրիստոսի «Երուսաղեմ մտնելու օրվա»
Ծաղկազարդի օրը հայոց եկեղեցիները զարդարվում են ուռենու ճյուղերով, առավոտյան կատարվում է ժամերգություն և Անդաստանի կարգ, որից հետո օրհնված ճյուղերը բաժանվում են հավատացյալ ժողովրդին, որոնք պահվում էին մինչև հաջորդ ծաղկազարդ։ Դրանց վերագրվում էր բարիքի, առատության, պտղաբերության հմայական զորություն։ Հավատալով, որ դրանցով կավելանա յուղը, կբարձրանա կաթնատվությունը, ձվատվությունը, դրանք դրվել են խնոցում, մսուրքում, հավանոցում և այլն։
